ई-श्रम पोर्टल म्हणजे काय? ई-श्रम पोर्टल ही भारत सरकारची एक विशेष योजना आहे. या योजनेच्या मदतीने असंघटित क्षेत्रातील कामगारांची नोंदणी केली जाते. केंद्रीय अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी या योजनेची घोषणा केली होती. यामुळे तासिका आणि रोजंदारीवर काम करणाऱ्या कामगारांना मोठा फायदा होणार आहे. आतापर्यंत ३० कोटींहून अधिक कामगारांनी या पोर्टलवर नोंदणी केली आहे.
कोणते कामगार यासाठी पात्र आहेत?
या योजनेत विविध प्रकारच्या असंघटित क्षेत्रातील कामगारांचा समावेश आहे. यामध्ये खालील प्रकारचे कामगार सहभागी होऊ शकतात:
- सेल्समन
- हेल्पर
- ऑटो चालक आणि ड्रायव्हर
- पंक्चर दुरुस्ती करणारे
- मेंढपाळ आणि दुग्ध उत्पादक शेतकरी
- वृत्तपत्र विक्रेते
- डिलिव्हरी बॉय
- वीटभट्टीवर काम करणारे मजूर
ई-श्रम पोर्टलच्या नोंदणीचे फायदे
या पोर्टलवर नोंदणी केल्यास कामगारांना विविध फायदे मिळतात. त्यातील काही महत्त्वाचे फायदे खालीलप्रमाणे आहेत:
- अपघाती मृत्यू झाल्यास कुटुंबाला २ लाख रुपयांची आर्थिक मदत मिळते.
- अपघातामुळे अपंगत्व आल्यास १ लाख रुपयांपर्यंत मदत दिली जाते.
- भविष्यात सरकारी योजनांचा थेट लाभ मिळू शकतो.
- कामगारांना सरकारी मदतीसाठी एक ओळख क्रमांक मिळतो.
ई-श्रम पोर्टलवर नोंदणी कशी करावी?
नोंदणी करण्यासाठी दोन पद्धती आहेत – ऑनलाइन आणि ऑफलाइन.
1. ऑनलाइन नोंदणी:
- eshram.gov.in या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या.
- “Register on e-Shram” या पर्यायावर क्लिक करा.
- आधारशी लिंक असलेला मोबाईल नंबर आणि कॅप्चा कोड भरा.
- मोबाईलवर आलेला OTP टाका आणि पुढे जा.
- आधार क्रमांक आणि इतर माहिती भरा.
- पूर्ण माहिती भरल्यानंतर सबमिट करा आणि प्रमाणपत्र डाउनलोड करा.
2. ऑफलाइन नोंदणी:
- जवळच्या CSC (कॉमन सर्व्हिस सेंटर) ला भेट द्या.
- सोबत आधार कार्ड, आधारशी लिंक असलेला मोबाईल नंबर आणि बँक खात्याची माहिती घ्या.
- CSC ऑपरेटर तुमची नोंदणी करून देईल.
ई-श्रम पोर्टल असंघटित क्षेत्रातील कामगारांसाठी खूप उपयुक्त आहे. त्यामुळे ज्या कामगारांनी अजून नोंदणी केलेली नाही, त्यांनी लवकरात लवकर नोंदणी करून या योजनेचा लाभ घ्यावा.